Facebook

Historia

Powstawanie parafii

Biorąc pod uwagę chronologię, jest to drugi polski ośrodek duszpasterski w Chicago. Powstawanie tej parafii naznaczone jest ogromnymi trudnościami. Pierwszy polski kościół – św. Stanisława Kostki (zbudowany w 1869 r.) – po kilku latach nie mieścił już przybyszow z Polski i stąd wśród parafian zrodziła się potrzeba budowy nowej światyni. Nowy kościół zbudowano w 1873 r. i nadano mu tytuł św. Trójcy. Pod wzgledem administracyjnym, była to filia kościoła św Stanisława Kostki, opiekę duszpasterską sprawowali ksieża Zmartwychwstańcy.

Na skutek różnych nieporozumień oraz dążenia „Trójcowian” do utworzenia odrębnej parafii, po trzech latach (1876r.) kościół został zamknięty. 

Starania parafian jednak nie ustały i po roku Władze Kościelne udzieliły pozwolenia na odprawianie mszy św. – do czasu kanonicznego uregulowania statusu kościoła św. Trójcy. Nowym pasterzem wspólnoty został ks. Wojciech Mielcuszny, przebywający gościnnie w Chicago. Po czterech latach (1881 r.), ks. Mielcuszny niestety zmarł i kościół ponownie zamknięto. Zabiegi o utworzenie parafii oparły się tym razem nawet o Stolicę Apostolską. Po raz trzeci kościół otwarto w 1889 r., ale tylko na kilka miesięcy. Powodem zamknięcia były konfliky parafian z księżmi Zmartwychwstańcami.

ładowanie

     Pragnienia „Trójcowan” spełniły się w 1893r. – utworzono wówczas odrębną parafię. Duszpasterstwo powierzone zostało księżom ze Zgromadzenia Św. Krzyża, odtąd zaczął sie prawdziwy rozwój parafii św. Trójcy. Była to prężna parafia, skupiajaca  liczną Polonię, usytuowana w tzw. „Trójkącie Polskim”. Tak było do połowy XX w. Postępujaca urbanizacja wymagała budowy  nowych autostrad, w końcu lat 50-tych trasa szybkiego ruchu przecięła polską dzielnicę, a kościół św. Trójcy znalazł się przy  autostradzie. Odpływ polskiej ludnosci z dawnego centrum polonijnego powodował stopniowe podupadanie parafii.

   W 1975 r. parafię opuścili księża ze Zgromadzenia Św. Krzyża. Od Tej pory, do 1986 r. parafia należała do księży  Zmartwychwstańcw. Mimo wprowadzenia tu już od lat 60-tych mszy św. w języku hiszpańskim, parafia nie była zbyt liczna by  się mogła utrzymać. Księża Zmartwychwstańcy odeszli z parafii w 1986 r i coraz bardziej realne stawało się zamknięcie parafii.

   „Trójcowo” odrodziło sie ponownie w 1987 r. za sprawą ks. Kard. Josepha Bernardina, który utworzył w tym kościele Polską  Misję Katolicką Św. Trójcy. Duszpasterstwo w tej misji zostało powierzone księżom z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii  Zagranicznej. Od tej pory kościół na nowo zaczęli wypełniać Polacy, przybywajacy tu z różnych części miasta. Kościół św.  Trójcy stał się „Katedrą” Polonii. Taki stan aktualny jest do dziś.

 Duszpasterze i współpracownicy

   Księża
   Przez ponad sto lat istnienia parafii św. Trójcy, opiekę duszpasterską sprawowali księża z trzech zgromadzeń zakonnych, a także księża diecezjalni. W pierwszych trzech latach istnienia kościoła (1873-76), kiedy to kościół stanowił filię kościoła św. Stanisława, duszpasterzami byli księża Zmartwychwstańcy. Proboszczowie: ks. Feliks Zwiardowski, ks. Wincenty Barzyński oraz księża wikariusze. Po ponownym otwarciu kościoła – w latach 1876 – 81, pasterzem wspólnoty był ks. Wojciech Mielcuszny kapłan diecezjalny.
   W 1893 r. kościół został otwarty już na stałe, pieczę duszpasterską powierzono księżom ze Zgromadzenia Św. Krzyża – majacego swoją siedzibę w South Bend, Indiana. Kapłani tego zgromadzenia pracowali tutaj ponad 80 lat, z tego 56 lat przypada na rządy słynnego i wielce zasłużonago dla „Trójcowa” i Polonii – ks. proboszcza Kazimierza Sztuczki (1893-1949). Następni proboszczowie tego zgromadzenia to: ks. Stanisław Lisewski (1949-64), ks. Bernard Niemier (1964-71), ks. Kazimierz Czaplicki (1971-75). W parafii tutejszej spracowało łącznie 32 księży wikariuszy tegoż zgromadzenia.

ładowanie

    Księża ze Zgromadzenia Św. Krzyża opuścili parafię w 1975 r., wówczas po raz drugi objęli parafię księża Zmartwychwstańcy.W ciągu dziesięciu lat obecnosci w parafii Zmartwychwstańców, funkcję proboszcza pełnili: ks. Kazimierz Polinski (1975-79), następnie Kazimierz Tadla (1979-86), w pracy pomagali rownież księża wikariusze. W przejściowych dwóch latach, tj. po odejściu z parafii ks. Zmartwychwstańców do czasu przybycia ksieży Chrystusowców, administratorem parafii był kapłan diecezjalny ks. Józef Mytych.
   Od czasu ustanowieniu w tym kościele Polskiej Misji Św. Trójcy, duszpastwo sprawują tu księża z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Pierwszym Dyrektorem Polskiej Misji był ks. Władysław Gowin, pełnił tą funkcję przez 14 lat (1988-2002). Od września 2002 r. Dyrektorem Polskiej Misji jest ks. Paweł Bandurski. Współpracownikami w duszpasterstwie są księża asystenci – wikariusze. Do tej pory pracowało tu kilkunastu ksieży wikariuszy z Towarzystwa Chrystusowego.

Bracia Zakonni
   Zgromadzenie Św. Krzyża stanowiło wspólnotę kapłanow i braci zakonnych. Dlatego bracia przybyli tu razem z księżmi w 1893 r. – po utworzeniu parafii św. Trójcy. Specjalnością braci było prowadzenie szkół katolickich, tym też zajmowali sie w tutejszej parafii. Najpierw zarządzali miejscową szkołą elementarną oraz byli nauczycielami w oddziałach dla chłopców. Z czasem nauczanie i kierownictwo w szkole w całości przejęły siostry Nazaretanki.

ładowanie

W 1910 r. Bracia utworzyli w parafii szkołę średnią dla chłopcow. Działalnośc dydaktyczna i zarzadzanie szkołą w całości należało do Braci. Po odejściu księży św. Krzyża z parafii, szkoła pozostała własnością braci i do dziś dyrektorem High School jest brat zakonny.

   Bracia zakonni włożyli swój wielki wkład, w kształtowaniu młodzieży polonijnej. Zasłużyli sie nie tylko w dzialalności edukacyjnej ale także kulturalnej i religijnej. Wszelkie organizacje młodzieżowe istniejace w parafii działały pod ich kierownictwem. Szczególnie zasłużonym dla Trójcowa, na polu edukacji, był brat Piotr.Pełnił on funkcję dyrektora Szkoły Elementarnej przez 24 lata – do 1910 r, a następnie przez siedem lat był dyrektorem High School – do 1917 r.


Siostry Zakonne
Prowadzeniem szkół katolickich zajmowały sie zgromadzenia zakonne. Wraz z utworzeniemu parafii sprowadzono siostry Nazaretanki do nauczania w szkole elementarnej. W początkowych latach siostry nauczały w oddziałach dla dziewcząt, po 1910 r. szkoła w całości należała do sióstr. Siostry, podobnie jak bracia, zajmowały sie katolickim wychowaniem dzieci i młodzieży i podobnie jak bracia, mają na tym polu ogromne zasługi. W tutejszej parafii pod kierownictwem sióstr dziłały organizacje dziecięce – kulturalne i religijne. Siostry prowadziły też srednią szkołę dla dziewcząt – tzw. Akademię, nie należała ona jednak do parafii. W szczytowych latach rozwoju szkoły elementarnej (ok. 1917r.) pracowało w szkole czterdzieści sióstr nauczycielek. Z parafii siostry odeszły w 1974 r., po zamknięciu szkoły parafialnej.

ładowanie

Po raz drugi zagościło w parafii żeńskie zgromadzenie w 1989 r. Tym razem przybyły siostry ze Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla dla polonii Zagranicznej. Siostry pomagaja księżom w pracy duszpasterskiej wśrod Polonii.

Kościół i budynki parafialne

  Kościół
Myśl o zbudowaniu kościoła zrodziła sie w 1872 r., a już w 1873 r. kościół został poświęcony i nadano mu tytuł Św. Trójcy. Inicjatorem i budowniczym kościoła było Towarzystwo Św. Józefa, istniejące przy kościele św. Stanisława Kostki. (Perypetie związane z funkcjonowaniem kościoła – patrz, punkt „Powstawnie parafii”)

   Ten pierwszy, drewniany kościół, został w 1895 r. gruntownie odnowiony i przebudowany.

ładowanie

 Wraz z rozwojem liczebnym parafian, zaistniała potrzeba obszerniejszego obiektu sakralnego. Prace przy budowie rozpoczęto w 1905 r., a już 6 października 1906 r odbyła sie uroczysta konsekracja. Nowy kościół zbudowano w miejscu dotychczasowego – drewnianego. Nowa świątynia była dwukondygnacyjna, dolna kaplica otrzymała tytuł Aniołów Stróżów. W 1909 r. kościół wyposażono w organy, z czasem przybywały też nowe elementy dekoracyjne: obrazy, figury, witraże. W 1941 r sklepienie kościoła otrzymało nową polichromię. W ciągu blisko stu lat istnienia budynku kościelnego dokonywano w nim rożnych napraw i remontow. Po utworzeniu tutaj Polskiej Misji, dolną kaplicę zamieniono na salę parafialną. Zmieniono też kopuły wież. W 2000 r. kościół został wyposażony w nowe drzwi. Obecnie kościół św. Trójcy wymaga gruntownego odnowienia, najbardziej naglącą sprawą jest wymiana dachu.

Plebania
Pierwsza plebania była zbudowana za czasów ks. Mielcusznego – w 1879 r. W części pomieszczeń plebanii mieściła się szkoła elementarna. Nową plebanię zbudowano w 1913 r. w miejscu starej, którą wcześniej zburzono. Ten budynek istnieje do dziś i spełnia swoją funkcję.

Dom sióstr
Przez pierwszych kilkanaście lat (1893-1908) siostry Nazaretanki dochodziy do parafii z domów zgromadzenia (Dom nowicjatu i Akademia dla dziewcząt) znajdujących sie przy ul. Division. W 1908 parafia zakupiła na mieszkanie dla sióstr prywatny dom w pobliżu kościoła. Po po wybudowaniu nowej szkoły (1917 r.), mieszkanie dla sióstr urzadzono w części starej szkoły. Właściwy konwent został zbudowany w 1959 r., w miejscu zburzonej starej szkoły. Po zamknięciu szkoły w 1974 r., siostry opuściły konwent. W tym budynku od 1994 r. zamieszkuje wspólnota „Anawim”.

Dom braci

Sprowadzeni do parafii bracia, zamieszkali najpierw w prywatnym budynku w pobliżu koscioła. W 1912 r. bracia przenieśli sie do tzw. budynku Dyniewicza, w którym przez dwa lata mieścił sie High School. W 1947r. pobudowano w tym miejscu nowy konwent dla braci. Budynek ten istnieje do dzis (obok plebanii), lecz nie mieszkają tam już bracia, nie jest też własnością parafii.

Szkoły

  Szkoła Elementarna
   Wraz z budową polonijnych kościołów zakładano jednocześnie szkoły katolickie. Elementarną szkołę w parafii św. Trójcy założył ks. Mielcuszny w 1877 r., mieściła sie ona w pomieszczeniach plebanii. Taki stan trwał do 1893 r. – do utworzenia parafii św. Trójcy. Nowy proboszcz ks. Sztuczko, ze Zgromadzenia Św. Krzyża, zaraz po objęcu parafii sprowadził braci zakonnych i siostry Nazaretanki do prowadzenia szkoły w parafii. W 1895 r. oddano do użytku budynek Szkoły Elementarnej. Ponieważ parafia rozwijała sie dynamicznie, z czasem budynek szkoły nie mieścił już  uczniów, dlatego w 1917 r. wybudowano nową szkołę elementarną. Dotychczasowy budynek zaadoptowano na mieszkanie dla sióstr nauczycielak oraz na pomieszczenia dla organizacji parafialnych. Od 1917 r. szkoła elementarna stała się wyłączną domeną sióstr Nazaretanek, tak było do 1974 r. Na skutek malejącej liczby uczniów szkołe zamknięto i tym samym siostry opuściły parafię. Obecnie w budynku tym mieści się Polska Szkoła Sobotnia, założona w 1992r.

ładowanie

 Szkoła Średnia 

  Dla kształcenia młodzieży powstała w 1910 r. w parafii szkoła dla chłopców – High School. Nauczycielami w tej szkole byli bracia ze Zgromadzenia Św. Krzyża. Przez pierwsze dwa lata szkoła mieściła sie w byłej księgarni i drukarni W. Dyniewicza przy ul. Noble. W 1912 r. zakupiono gmach publicznej szkoły „Kościuszko” znajdującej sie przy ulicy

ładowanie

Division i Cleaver. Po kilku latach nieodzowny stał sie większy i nowocześniejszy budynek i tak w 1928 r. oddano do użytku nowy gmach High School, zbudowany w miejscu zburzonego dotychczasowego. Szkoła ta istnieje do dziś i należy do braci ze Zgromadzenia Św. Krzyża. Jest to nadal High School o charakterze katolickim, zmieniło sie tylko z czasem oblicze narodowościowe.

 PARAFIANIE

  Parafię św. Trójcy utworzyło pierwsze pokolenie emigrantow polskich w Chicago, pochodzili oni głównie z Wielkopolski, Śląska i Pomorza. Przy zbiegu ulic Division i Noble, gdzie zlokalizowany był „tygiel” osadnictwa polskiego, zbudowali obok siebie dwa kościoły. Pierwszy polski kościół – św. Stanisława Kostki, zbudowany w 1869 r, szczęsliwie przetrwał czas wielkiego pożaru w Chicago (1871). Gorączkowa odbudowa miasta stwarzała duże zapotrzebowanie na robotników, stąd bardzo wielu Polaków przybyło wtedy do Chicago. Kościół św. Stanisława nie mieścił już napływającej ludności i w 1873 r. zbudowano w pobliżu kościół św. Trójcy. Dopiero po dwudziestu latach – 1893 r. wyodrębniła się samodzielna parafia. (Szczegóły – patrz w punkcie „powstawanie parafii”)

   W tym czasie kolejne fale emigracji zarobkowej docierały do parafii, teraz dominowali przybysze z Galicji i Królestwa Polskiego. Mimo tworzenia sie w Chicago nowych parafii polskich, parafia św. Trójcy nie wyludniała sie. Pod względem liczebnym, szczytowym okresem były lata pierwszej wojny swiatowej – kiedy to udzielano tu rocznie ok. 1300 chrztów. Na te lata przypada też najwyższa liczebność towarzystw istniejących w parafii. Działało tu wówczas 7 bractw religijnych, 10 oświatowo społecznych (m.in. Towarzystwo Pomocy Naukowej, Koło Literackie), dobroczynne – 2. Działało tu również 6 towarzystw dziecięcych i młodzieżowych o charakterze religijnym i kulturalnym. Wielu spośród parafian było działaczami organizacji polonijnych, zwłaszcza w Związku Narodowym Polskim a także w Zjednoczeniu Polskim Rzymsko Katolickim, Unii Polskiej, Związku Polek w Ameryce i innych. Chlubą parafii były szkoły – Elementarna i High School, cieszyły sie opinią najlepszych szkół polskich w Chicago. Uczniowie obydwu szkół mieli własne orkiestry, działali też w grupach teatralnych.

ładowanie

 Przybywający tu po drugiej wojnie światowej Polacy, zasilili liczebnie starą Polonie i tak przez ponad pół wieku mocno tetniło tu życie Polonii. Stopniowo jednak Polacy zaczęli opuszczać tę okolicę. Budowa autostrady Kenediego (koniec lat 50-tych) spowodowała wysiedlenie Polaków i likwidację „Polskiego Trójkata”. Kościoły św. Trójcy i św. Stanisława Kostki znalazły sie w otoczeniu nowych społeczności etnicznych. W połowie lat 80-tych groziło kościołowi zamkniecie a nawet rozbiórka, ocalał jednak dzięki determinacji Polonii, która stanęła w jego obronie.
   Od początku lat 80-tych przybywała do USA nowa ogromna fala emigracji „solidarnościowej”, tym samym zwiększała sie frekwencja wiernych w parafiach polskich. Wychodąc na przeciw potrzebom nowej emigracji, kard. Joseph Bernardin utworzył w kościele św. Trójcy – w 1987 r. Polską Misję Św. Trójcy. Kościół na nowo wypełnili Polacy, docierający tu tym razem z rożnych okolic Chicago. Na nowo zaczęły działac w Misji organizacje religijne i kulturalne, odrodziła się Polska Szkoła, tym razem sobotnia. Na „Trójcowie” znów koncentruje sie życie religijno-patriotyczne Polonii, w szczególny sposób związany jest z tym kościołem Związek Narodowy Polski. Tu bije serce Polonii i należy mieć nadzieję, że tak bedzie dalej.

Towarzystwo Chrystusowe na Trójcowie.

   W czasie, kiedy ważyły się losy kościoła pw. Świętej Trójcy, polscy księża Towarzystwa Chrystusowego, z Prowincji Północnoamerykańskiej, starali się o przydzielenie im jakiejś parafii w Chicago. Prowincjał TChr., ks. Władysław Gowin, wysłał w tej sprawie pismo do kard. Józefa Bernardina w marcu 1986 r. Hierarcha dał pozytywną odpowiedź i polecił skontaktowanie się z wydziałem Kurii ds. Zakonnych oraz z Komisją Planowania (tam też wysłano stosowne pisma). Odpowiedź z Kursii Arcybiskupiej długo nie nadchodziła i po roku oczekiwania prowincjał ks. W. Gowin wysłał kolejne pismo (w lutym 1987). Po kilku miesiącach przyszła odpowiedź, której kardynał prosił o objęcie Parafii Świętej Trójcy. Procedury jednak się przedłużyły i oficjalne spotkanie ks. Edwarda Szymanka, przełożonego generalnego Towarzystwa Chrystusowego z kard. J. Bernardinem nastąpiło dopiero w sierpniu 1987 roku. Chrystusowcy planowali objąć Trójcowo we wrześniu 1988 r., lecz z powodu nalegania bp. Szczepana Wesołego z Rzymu i kard. J. Bernardina zdecydowano, iż parafia zostanie przejęta wcześniej. W ten sposób ks. W. Gowin, który uprzednio zrezygnował z urzędu prowincjała TChr., objął „posadę” w kościele pw. Świętej Trójcy w dniu 14 lutego 1988 r. Od strony formalnej nie była to parafia, gdyż kilka dni wcześniej zniesiono kanonicznie parafię, ustanawiając Polską Misje Duszpasterską pw. Świętej Trójcy na okres trzech lat, pod warunkiem, że społeczność polonijna utrzyma kościół.

Zaraz po przybyciu na Trójcowo pierwszy dyrektor Polskiej Misji Duszpasterskiej energicznie zabrał się do pracy. Powołano komitet odbudowy Trójcowa, który zbierał fundusze na remonty. Panowało duże zainteresowanie Polonii odradzającym się kościołem, przybywali nowi parafianie ( z różnych części miasta). Kardynał osobiście i żywo interesował się Trójcowem i przybył tu już na Wielkanoc 16 kwietnia 1988 r. (w kościele zgromadziło się blisko 1000 wiernych). Po Mszy św. Hierarcha zwiedził plebanię i zasugerował urządzenie Sali parafialnej w dolnym kościele. Jeszcze w tym samym miesiącu Trójcowo odwiedził kard. Henryk Gulbinowicz z Wrocławia. Zapraszani byli różni goście z Polski, którzy w swoisty sposób „przyciągali” Polonię. Od września ks. Gowin otrzymał do pomocy wikariusza. W następnym roku posługę w Polskiej Misji rozpoczęło Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla dla Polonii Zagranicznej. Wkrótce założono Polską Szkołę Sobotnią, Zespół Pieśni i Tańca „Lajkonik” oraz Orkiestrę Dętą „Trójcowo”. Po upływie trzech lat Polska Misja Duszpasterska Świętej Trójcy została zatwierdzona na stałe – tzn. kościół został przeznaczony dla duszpasterza Polonii tak długo, jak będą się tutaj gromadzili Polacy. (Sr. Genowefa Potaczała, MChR.,)

16 września 2002 r. nowym Dyrektorem Polskiej Misji Duszpasterskiej pod wezwaniem Świętej Trójcy został Ks. Paweł Bandurski. Stanęło przed nim wielkie zadanie przygotowania wspólnoty do uroczystości 100-lecia wybudowania naszego kościoła .

Na tę uroczystość, która miała miejsce w 2006 roku, kościół został całkowicie wyremontowany i odnowiony wewnątrz. Najpierw odbył się remont dachu, potem wież kościelnych, a na końcu zostało odnowione wnętrza kościoła. Prace nad odnowieniem kościoła zostały przeprowadzone przez polskiego artystę Zygmunta Kimel.

We wrześniu 2007 r. Ks. Paweł Bandurski, SChr zostaje prowincjałem Towarzystwa Chrystusowego, a w jego miejsce funkcję nowego Dyrektora objął dotychczasowy prowincjał Ks. Andrzej Maślejak, SChr. Od 23 sierpnia 2015 roku Dyrektorem Polskiej Misji Duszpasterskiej pod wezwaniem Świętej Trójcy zostaje ks. Andrzej Totzke, SChr.

Chrzest
Spowiedź
I Komunia
Msza Święta
Bierzmowanie
Małżeństwo
Namaszczenie
Pogrzeb